Tuba optyczna Levenhuk Ra R72 ED Doublet – omówienie

Soczewka obiektywowa teleskopu refrakcyjnego R72 ED Doublet składa się z wypukłej soczewki skupiającej, która skupia wiązkę światła, oraz wklęsłej soczewki rozpraszającej, która ją rozprasza. Dzięki temu soczewka koryguje wszelkie aberracje chromatyczne, komatyczne i sferyczne, zapewniając wyraźny obraz. Soczewka skupiająca została wykonana ze szkła ED charakteryzującego się wyjątkowo niską dyspersją. W znacznym stopniu poprawia to kontrast obrazu i zmniejsza aberrację chromatyczną (tj. spektrum wtórne).

Dublety ED są klasyfikowane jako półapochromatyczne – zapewniają o wiele wyraźniejszy obraz niż w przypadku standardowej soczewki achromatycznej (z soczewką wklęsłą wykonaną ze szkła kronowego i soczewką wypukłą wykonaną ze szkła flintowego), ale nie są tak skuteczne jak prawdziwe apochromaty składające się z trzech soczewek o specjalnych właściwościach. Szkło ED charakteryzuje się dużą zawartością fluorku wapnia (CaF₂), który jest niezwykle trudny w obróbce, ale bardzo skutecznie koryguje aberrację chromatyczną. Oznacza to niestety, że lepsza korekcja aberracji wiąże się z wyższą ceną soczewki. Należy również pamiętać, że większa apertura i liczba przysłony wpływają na intensywniejszą aberrację chromatyczną.

Oto specyfikacja tuby optycznej podana przez producenta:

To tylko liczby. Otwórzmy pudełko i sprawdźmy, co jest w środku.

Opakowanie

Przyrząd jest dostarczany w kartonowym pudle, w którym znajduje się dodatkowo metalowy futerał (o wymiarach około 15" x 10" x 7") owinięty folią bąbelkową.

Niespotykanie małych rozmiarów tuba optyczna jest zabezpieczona gąbką i znajduje się w futerale. Wyjęcie tuby optycznej może sprawiać trudności, ponieważ jest ona bardzo ciasno zapakowana. Można poszerzyć wnękę na tubę optyczną, używając noża. Nie należy jednak przesadzać, ponieważ wtedy nie będzie ona spełniała swojego zadania. W skład zestawu podstawowego wchodzi: tuba optyczna wyposażona w 2" tubus ogniskujący oraz składany odrośnik, adapter 2"-1,25", biała plastikowa osłona 1,25", metalowa osłona odrośnika, ściereczka do czyszczenia chromowanych elementów i zestaw kluczy do futerału. Złączkę diagonalną (niezbędną do obserwacji ciał niebieskich) oraz okulary można przechowywać w futerale – w gąbce są wycięte odpowiednie otwory na nie.

Tuba optyczna

Tuba optyczna jest stosunkowo niewielka (∅100 x 304 mm) i lekka (5 funtów) i wygląda przy tym niesamowicie. Tuba została przedstawiona na zdjęciach poniżej. Soczewka obiektywowa znajduje się w dolnej części, odrośnik jest złożony, a w górnej części znajdują się pokrętła do ustawiania ostrości.

Oznaczenia znajdujące się na soczewce obiektywowej niosą ze sobą najważniejsze informacje dotyczące tuby optycznej: ED oznacza szkło o wyjątkowo niskiej dyspersji, z którego wykonana jest soczewka obiektywowa; F/6,0 to liczba przysłony tuby optycznej; D:72 oznacza aperturę; F430 to długość ogniskowej. Oznaczenia FULLY MULTI-COATED (PEŁNA, WIELOWARSTWOWA POWŁOKA) nie trzeba wyjaśniać. Gdy spojrzymy bezpośrednio na soczewkę obiektywową, widać fioletowy odcień powłoki pokrywającej układ optyczny, a także znajdujące się we wnętrzu tuby diafragmy, których zadaniem jest ograniczenie zanieczyszczenia światłem podczas obserwacji.

Poniższe zdjęcie przedstawia tubę optyczną w przybliżeniu. W pełni rozłożony odrośnik (widoczny po lewej) zwiększa długość tuby o 55 mm i chroni soczewkę obiektywową przed zaparowaniem podczas obserwacji prowadzonych we wczesnych godzinach porannych. Tubus ogniskujący Crayford o dwukrotnie większej prędkości ustawiania ostrości (widoczny po prawej) można obrócić, aby uzyskać lepszy dostęp do pokręteł regulacji ostrości (srebrna śruba radełkowana w górnej części tubusu blokuje go w ustalonym położeniu). Tubus ogniskujący można wydłużyć do 80 mm. Ostrość jest jednak osiągana przy odległości 150 mm od kołnierza przy złożonym tubusie oraz przy odległości 70 mm od kołnierza, jeśli tubus jest w pełni rozłożony. Oznacza to, że w celu uzyskania ostrego obrazu trzeba użyć złączki diagonalnej lub 70-milimetrowej przedłużki. Wspornik stopki jest przymocowany do tubusu za pomocą dwóch śrub M6. Możesz go użyć, aby zamontować tubę optyczną na statywie fotograficznym (czego nie polecam) lub montażu.

Udało mi się błyskawicznie zamontować tubę optyczną na moim sprawdzonym montażu azymutalnym Vixen Porta. Po zamontowaniu kilku cięższych akcesoriów (złączka diagonalna oraz duży okular) musiałem obrócić wspornik stopki w stronę tubusu ogniskującego, aby możliwe było wypoziomowanie całego zestawu. Musiałem również poluzować śrubę blokującą ostrości, aby umożliwić obrót tubusu ogniskującego (nie jest to wymagane w przypadku obserwacji wizualnych).

Tubus ogniskujący

Tubus ogniskujący tego modelu jest dość zaawansowany – jest to tubus Crayford pracujący na czterech łożyskach liniowych wyposażony w śrubę do precyzyjnej regulacji ostrości, śrubę blokującą ostrość oraz pokrętło dokładnej regulacji ostrości. Składany tubus ogniskujący 2" można wydłużyć do 80 mm. Jego wnętrze jest czarne i ma porowatą strukturę, co pozwala zmniejszyć odbłyski światła podczas obserwacji. Jeden pełny obrót pokrętła regulacji ostrości zmienia położenie okularu o 12,5 mm, a pokrętło dokładnej regulacji ostrości zmienia położenie o około 1,14 mm. Na poniższym zdjęciu widać trzy śruby radełkowane: śruba po lewej stronie blokuje tubus ogniskujący w ustalonej pozycji – można ją poluzować, aby obrócić tubus; znajdująca się niżej po prawej stronie śruba radełkowana jest częścią adaptera 2"-1,25" i blokuje akcesoria 1,25" na swoim miejscu; trzecia śruba radełkowana blokuje akcesoria 2" (w tym przypadku jest to adapter).

Na poniższym zdjęciu widać dolną cześć tubusu ogniskującego. Śruba radełkowana po lewej stronie blokuje ustawioną ostrość, natomiast śruba po prawej służy do blokowania akcesoriów 2" na swoim miejscu. W większym otworze na prawo od śruby blokowania ostrości znajduje się śruba z łbem sześciokątnym, za pomocą której można dostosować precyzję regulacji ostrości. Wyposażony w korkowe podkładki wspornik stopki został zdemontowany (do zamontowania go służą dwa gwintowane otwory w tubie optycznej). 45-milimetrowy wspornik pasuje niemal do wszystkich typów montażu i można go nawet zamontować na statywie fotograficznym, używając dwóch śrub ¼".

Zarówno 2" kołnierz tubusu ogniskującego, jak i adapter 2"-1,25" są wyposażone w mosiężne pierścienie, które bezpiecznie blokują okulary i inne akcesoria bez ryzyka ich uszkodzenia. Długość adaptera 2"-1,25" wynosi 30 mm i około 18 mm (0,7") długości okularu znajduje się wewnątrz adaptera 1,25". Różnica długości ogniskowej między kołnierzem 2" a 1,25" wynosi 7,5 mm (0,3").

Soczewka obiektywowa

Ramy soczewki obiektywowej nie można regulować. Sądząc po rozproszeniu wiązki wskaźnika laserowego, soczewka skupiająca została wykonana ze szkła ED. Efektywna średnica soczewki obiektywowej wynosi dokładnie 72 mm.

Obserwacje

Przeprowadziłem dwie obserwacje, aby sprawdzić możliwości tej tuby optycznej i porównać ją z moją starą dobrą tubą SW 80ED Pro. Najpierw obserwacji została poddana sztuczna gwiazda, następnie Jowisz, kometa C/2011 L4 (PANSTARRS), Kastor (α Gem) i inne obiekty rzeczywiste.

Mówiąc krótko, nowa tuba okazała się niemal idealna. Nie zauważyłem żadnej aberracji sferycznej, komatycznej ani astygmatyzmu. Jedyny problem stanowiła lekka aberracja chromatyczna (widoczny zielony pierścień dyfrakcyjny w przypadku przeogniskowania i fioletowy pierścień dyfrakcyjny w przypadku niedoogniskowania), która nie przeszkadzała mi podczas obserwacji obiektów rzeczywistych, w tym jasnych, np. Jowisza. W tubie SW 80ED Pro aberracja chromatyczna jest o wiele bardziej widoczna – do tego stopnia, że mógłbym stwierdzić, iż to właśnie testowana przeze mnie tuba jest idealnym apochromatem. Pełne dostosowanie się optyki do temperatury otoczenia (przy 23°F) zajęło około 25 minut. Po tym czasie obraz obserwowany w dużym powiększeniu był pozbawiony przekłamań. Na przykład przy powiększeniu 100x mogłem dostrzec dwa pasy równikowe Jowisza, jak również przerwę w południowym pasie równikowym, gdzie powinna znajdować się Wielka Czerwona Plama. Widoczne były również dwa cienkie pasma chmur w północnej i południowej strefie zwrotnikowej planety. Widok Kastora (α Gem), jasnej gwiazdy binarnej, był piękny: widoczne były dwie plamki Airy’ego otoczone wymyślnym wzorem dyfrakcyjnym.

Obserwacja mogłaby być łatwiejsza z wizjerem, ale mimo to mogłem z łatwością znaleźć odpowiednie obiekty, a to za sprawą 5-stopniowego pola widzenia (z użyciem okularu 30 mm, 82°). Mogłem na przykład dostrzec wspaniały ogon komety PANSTARRS, którego długość wynosi 40-45 minut kątowych. Cała gromada Hiady była widoczna bez konieczności obracania tuby. Dzięki tubie optycznej widoczny był piękny obraz wokół gwiazd Mifrak i Algol. Przez pewien czas przyglądałem się mgławicy Kalifornia (NGC 1499) i Rozeta (Caldwell 49), używając filtru UHC. Mój syn był zachwycony widokiem Plejady widocznej przez okular 16 mm, 82°. Trzy jasne gwiazdy w Pasie Oriona otoczone przez gwiazdy ciemniejsze, miecz Oriona, obiekt M42/M43 (Wielka Mgławica w Orionie), gromada Ul – wszystkie te obiekty były idealnie widoczne w tym okularze.

Podsumowanie i rekomendacja

Levenhuk Ra R72 ED Doublet OTA to doskonały przykład tuby optycznej o niewielkiej aperturze. Bardzo wysoki próg rozdzielczości (na potrzeby obserwacji gwiazd binarnych) oraz graniczna wielkość gwiazdowa (aby można było obserwować ciemniejsze gwiazdy) w połączeniu ze świetnym układem optycznym gwarantują ostry obraz i znakomity kontrast przez cały czas. Świetna konstrukcja sprawia, że można skupić się na obserwacji, zamiast tracić czas na ustawianie, regulację i poprawki. Tuba optyczna nie tylko wygląda efektownie – to wspaniały prezent dla wszystkich osób zainteresowanych odkrywaniem tajemnic nocnego nieba. Tuba jest bardzo kompaktowa i lekka, więc można ją ze sobą wszędzie zabrać. Ponadto wszystkie akcesoria (okulary, adaptery i inne elementy) można przechowywać w metalowym futerale, więc wszystko jest całkowicie bezpieczne podczas transportu.

Tę tubę należy zamontować na lekkim montażu azymutalnym (najlepiej wyposażonym w pokrętła mikroruchów). Zalecam również zaopatrzenie się w następujące akcesoria:

• Filtr słoneczny pozwalający zobaczyć wszystkie rozbłyski i plamy na powierzchni Słońca.
• Dobrą 2" złączkę diagonalną lub pryzmat prostujący.
• 2" okulary o długości ogniskowej 30-40 mm, aby w pełni wykorzystać szerokie pole widzenia tuby optycznej.
• Okular UWA 15-18 mm pozwalający na prowadzenie obserwacji mgławic dyfuzyjnych oraz gromad otwartych.
• Okular UWA 10-12 mm pozwalający na prowadzenie obserwacji mgławic planetarnych oraz gęstych gromad gwiazd.
• Okular 5-7 mm o średnim polu widzenia do prowadzenia obserwacji Słońca i Księżyca.
• Okular 3-4 mm o średnim polu widzenia do prowadzenia obserwacji planet oraz uzyskania maksymalnie szczegółowego obrazu powierzchni Słońca i Księżyca.
• Filtr UHC pozwalający uzyskać lepszy obraz mgławic.

Powielanie materialu w celu publikacji na dowolnym nosniku i w dowolnym formacie – zabronione. Zezwala sie na umieszczenie odwolania do artykulu z uzyciem aktywnego lacza do strony pl.levenhuk.com.

Producent zastrzega sobie prawo do wprowadzenia zmian w cenniku, ofercie i specyfikacji produktow oraz do zakonczenia sprzedazy produktow bez uprzedzenia.